Προς τα τέλη της δεκαετίας του ’80 παρουσιάστηκαν oι πρώτες συσκευές DAC (Digital to Analog Converter). Οι πρώτοι, δηλαδή, μετατροπείς από ψηφιακό σε αναλογικό σήμα. Αυτοί πάντα πήγαιναν πακέτο με μια άλλη συσκευή, που ονομαζόταν «CD τράνσπορτ». Στην ουσία, οι μηχανικοί έκοψαν στα δύο ένα CD player και δημιούργησαν το DAC και το CD τράνσπορτ.

Στη συνέχεια βρήκαν έναν τρόπο να τα συνδέσουν μεταξύ τους και έτσι εμφανίστηκαν οι ψηφιακές σειριακές θύρες S/PDIF, που χαρακτηρίζονται «ομοαξονικές RCA» ηλεκτρικά και «Toslink» οπτικά. Τότε η μόνη ψηφιακή πηγή ήταν το CD τράνσπορτ ή κάποιο CD player με ψηφιακές εξόδους, έτσι το ψηφιακό σήμα περιοριζόταν στη συχνότητα δειγματοληψίας του CD, δηλαδή στα 44,1kHz με μήκος λέξης 16bit. Για να είμαι ειλικρινής, αν και έβλεπα την εξέλιξη DAC/τράνσπορτ στο χώρο, δεν τσίμπησα γιατί η ποιότητα των συσκευών εκείνη την εποχή δεν ήταν και τόσο υψηλή.

Αργότερα, όμως, όταν εμφανίστηκαν DAC με υψηλότερες συχνότητες δειγματοληψίας και μήκη λέξεων 20 και 24bit πείστηκα για την αξία μιας τέτοιας συσκευής. Μάλιστα, για χρόνια χρησιμοποιούσα ως DAC τον υπέροχο DC-1 της Lexicon, που ήταν κορυφή για την εποχή του. Βέβαια, θα έπρεπε να περιμένουμε για να εμφανιστούν νέες ψηφιακές πηγές εκτός του CD, όπως ήταν αρχικά τα κασετόφωνα DAT και οι DVD δίσκοι με ηχογραφήσεις 92/24 DAD για να απολαύσουμε την αξία ενός καλού DAC.

Τα καλά DAC μπορούσαν να αναδειγματίσουν το ψηφιακό σήμα από τα 44,1kHz του CD στα 96kHz/24bits και ακόμη παραπέρα, όπως κάνει σήμερα μια τηλεόραση με ανάλυση 1920x1080 pixels όταν λαμβάνει σήμα 720x576 pixels από ένα DVD player. Μια διαδικασία που άλλοι τη λένε «upscaling» και άλλοι «upsampling».

Τα DAC μπορούσαν όμως να περιορίσουν και τις χρονικές αρρυθμίες του σήματος (jitter) και, γενικά, να πολλαπλασιάσουν την ποιότητα του ψηφιακού ήχου της πηγής. Πολλές φορές, μάλιστα, το αντίγραφο είναι πολύ καλύτερο από το πρωτότυπο, κάτι που μόνο η ψηφιακή τεχνολογία καταφέρνει. Σήμερα στον ήχο τα πράγματα έχουν εξελιχθεί τρομερά. Οι ψηφιακές πηγές έχουν πλημμυρίσει τα σπίτια μας και η συσκευή DAC έχει μεταλλαχθεί σ’ ένα νευραλγικό και συνάμα απαραίτητο κρίκο της στερεοφωνικής αλυσίδας.

Ο κρίκος που ενώνει τις πηγές με τα ενισχυτικά μας ή να το θέσω καλύτερα τους υπολογιστές μας με το στερεοφωνικό. Η συσκευή DAC μπορεί να τροφοδοτηθεί με ψηφιακό σήμα μουσικής από το παλιό μας CD player μέχρι το «σύννεφο» μέσω του δικτύου μας και βάζει την ηχητική υπογραφή της σε ό,τι ακούμε. Επομένως, η ορθή επιλογή είναι μια κρίσιμη απόφαση, αφού η αγορά κατακλύζεται από ψηφιοαναλογικούς μετατροπείς, και εμείς θα πρέπει να διαλέξουμε ποιο DAC μας ταιριάζει. Εδώ δεν υπάρχει κορυφαίο, τέλειο, ασύλληπτο ή μοναδικό DAC.

Εδώ κυριαρχούν όροι όπως στους υπολογιστές, δηλαδή όσο πιο «φρέσκο» τόσο καλύτερο, όσο πιο στιβαρό και ήσυχο τόσο πιο ποιοτικό και όσο πιο «ανοιχτό» στις νέες τεχνολογίες τόσο πιο χρήσιμο. Γι’ αυτό, άλλωστε, οι ειδικοί του χώρου έχουν ονομάσει αυτόν τον τομέα «Computer Audio». 

ΨΑΧΝΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΧΡΥΣΑΦΙ 

Διάβαζα, έβλεπα και πρόσεχα τις κινήσεις που έκανε η Goldmund, αλλά ποτέ δεν είχα δοκιμάσει κανένα προϊόν της. Είχα σχηματίσει μια εικόνα, λοιπόν, για μια ελιτίστικη εταιρεία που απευθύνεται σε πάμπλουτους πελάτες, που μαζί με το ακριβό τους ελβετικό ρολόι θα ήθελαν να είχαν και ένα ανάλογης αξίας στερεοφωνικό. Έτσι, τα προϊόντα που θαύμαζα στα διάφορα φυλλάδια πίστευα ότι δεν είναι τόσο ικανά όσο υποστήριζαν. Η έλευση, όμως, του Metis DA στο περιοδικό για δοκιμή με έκανε να αλλάξω γνώμη και να καταλάβω τη φιλοσοφία της εταιρείας.

Αυτή δε διαφέρει από το γήινο και αποτελεσματικό hi-end. Η Goldmund δεν προσπαθεί να σε κερδίσει με οθόνες, διακόπτες και εξωτικά συστήματα που δε λειτουργούν ποτέ και βρίσκονται εκεί για διακόσμηση και marketing. Η Goldmund σε κερδίζει με την ωριμότητα που εκπέμπουν οι συσκευές της. Είναι ένας φτασμένος βιρτουόζος. Μια ήρεμη δύναμη με τεράστια εσωτερικότητα.

Τελικά, η Goldmund είναι η ευρωπαϊκή θέση απέναντι στα αμερικάνικα μεγαθήρια του χώρου, τα οποία τόσα χρόνια κυριαρχούν στα μουσικά μας ταξίδια και ρακ. Αφού το Metis που ανήκει στη μεσαία σειρά της εταιρείας προκαλεί τέτοια συναισθήματα, φανταστείτε τι θα μας «διδάξει» μια δοκιμή των μεγάλων μοντέλων του Ελβετού κατασκευαστή. Το Metis είναι μια ορθογώνια συσκευή διαστάσεων 30x30 εκ. και πάχους 6 εκ. μ’ ένα άριστης ποιότητας σασί.

Όλα είναι προσεγμένα και επιμελώς απλά. Ακόμη και οι βίδες είναι hi-end, μια λεπτομέρεια που δείχνει τη φροντίδα του κατασκευαστή. Σημειώνουμε ότι πολλές τρέχουσες hi-end συσκευές χρησιμοποιούν εντελώς φτηνές βίδες ή ενώσεις. Είναι μερικές λεπτομέρειες που σε ενθουσιάζουν και σου ανοίγουν την όρεξη για να συνεχίσεις μια δοκιμή. Το Metis σε κάθε σημείο του προκαλεί ενθουσιασμό και ανεβάζει τον πήχη των απαιτήσεων μας/του. Σήμερα στην αγορά κυκλοφορούν DAC που θέλουν χρήστες, και όχι ακροατές, που σε θέλουν σκυμμένο πάνω τους, παρά καθισμένο αναπαυτικά τον καναπέ. Εννοώ ότι έχουν περάσει στο IT πεδίο από το CE που έπρεπε να βρίσκονται και... ο νοών νοείτω.

Η μουσική ακρόαση είναι απόλαυση, μια ιεροτελεστία και ένα ταξίδι των αισθήσεων. Δεν είναι να σετάρεις και να ρυθμίζεις δυο ώρες για να ακούσεις μουσική 10 λεπτά. Το Metis DA δεν ξέρει από τέτοια. Το συνδέεις και το απολαμβάνεις. Ούτε τηλεχειριστήριο χρειάζεται, ούτε app για το κινητό, αλλά ούτε και διακόπτες. Μόνο ένας μηχανικός διακόπτης Οn/Οff υπάρχει, και αυτός στο πίσω μέρος.

Η συσκευή επιλέγει αυτόματα την είσοδο που πρέπει, δίνοντας πάντα προτεραιότητα στην είσοδο USB. Μπορεί αυτό ν’ ακούγεται απλό, αλλά είναι μια hi-end προσέγγιση ανωτέρου επιπέδου. 

Έχει αποδεχθεί ότι το τροφοδοτικό ενός DAC συμβάλλει τα μέγιστα και η Goldmund στο Metis δεν το τσιγκουνεύτηκε. Το έκανε διπλό με τοροειδείς μετασχηματιστές της εγγλέζικης Amplino και άφθονη χωρητικότητας 8x3300μF ανά κανάλι. Παράλληλα, η συσκευή είναι γεμάτη με διακριτικές τοπικές σταθεροποιήσεις. Αυτά σημαίνουν ότι το τσιπάκι που κάνει τη μετατροπή, το PCM1794 της Burr-Brown, «βλέπει» υπέροχο ρεύμα.

Ως receiver χρησιμοποιείται το κορυφαίο Crystal CS8416 που φημίζεται για το εξαιρετικά περιορισμένο jitter του, που διαχωρίζει τα δεδομένα και στέλνει το σήμα στο επίσης άριστο Crystal SRC4392, το οποίο με τη σειρά του αναδειγματίζει το σήμα μέχρι τα 216kHz, χωρίς να εισάγει αντιληπτές παραμορφώσεις. Όλα αυτά δημιουργούν ένα συγχρονισμένο σύστημα, που λειτουργεί άψογα. Από τη USB είσοδο η συσκευή δέχεται έως 96kHz/24bits. Δε χρειαζόμαστε περισσότερα, αφού δεν κυκλοφορούν πολλά κομμάτια υψηλότερης ανάλυσης, αλλά και, όπως είπαμε, η συσκευή είναι φτιαγμένη για απρόσκοπτους μουσικόφιλους, και όχι για DIYδες υπολογιστών. Εταιρείες όπως η Goldmund δεν αφήνουν τίποτε στην τύχη, ούτε τα «ρίχνουν» στο firmware, αν δε λειτουργεί κάτι.

Ένα μικρό λάθος, μια αστοχία του αλγόριθμου ή μια απρόβλεπτη κατάσταση μιας συσκευής τους μπορεί να καταστρέψει τη φήμη τους. Επομένως, η Goldmund είναι πολύ προσεκτική και απέφυγε, τουλάχιστον στο Metis DA, να βάλει για παράδειγμα USB 192kHz/24bit. 

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ 

Τα δύο ενδεικτικά LED στην πρόσοψη, ένα για τη λειτουργία και ένα για το «κλείδωμα» με ψηφιακό σήμα, είναι η μόνη οπτική επικοινωνία της συσκευής με τον ακροατή. Την ουσία την κρατά για τον ήχο. Το Metis DA πέρασε απ’ όλα τα στάδια των δοκιμών και βγήκε σοφότερο. «Τρέξαμε» ειδικά benchmark δοκιμών και «σαρώσαμε» με ψηφιακά σήματα τις εισόδους του. Όλα εκτελέστηκαν άψογα και αβίαστα. Λες και είχαμε απέναντί μας κάποιο ισχυρό εργοστάσιο μετατροπής ψηφίων σε ημίτονα και συνημίτονα. Αναγνωρίζεται αμέσως από τον υπολογιστή και είναι έτοιμο για χρήση, δεν απαιτεί να εγκαταστήσουμε κανενός είδους οδηγό, όπως άλλα USB DAC. Ως player χρησιμοποιήσαμε το foobar 2000 και ως USB καλώδιο το Coffee της Audioquest.

Το τελευταίο το χρειάζονται όλα τα καλά DAC, αν βέβαια ακούμε μουσική από το PC μας. Ο ήχος του Metis DA είναι φυσικότατος, ανοιχτός και αναλυτικός, χωρίς artifacts και blur. Έχει όλη εκείνη τη hi-end μαγεία που αναζητούμε όλοι, τι κι αν στην είσοδό του συνδέσουμε, για παράδειγμα, ένα παλιό και θορυβώδες PC αξίας μερικών δεκάδων ευρώ. Η σταθερότητα ως λειτουργία και η πλαστικότητα ως ροή αυτού του DAC είναι δύο ανεπανάληπτα χαρακτηριστικά που συνθέτουν την τονικότητα της συσκευής, η οποία τείνει προς μια όμορφη ζεστασιά. Δοκιμάζοντάς το από τις S/PDIF εισόδους με το Sony XA9000 του στούντιο ως CD player, ο ήχος ήταν πιο ζεστός και αναλυτικός, με περισσότερες μουσικές αποχρώσεις σε σχέση με αυτόν του Sony.

Αλλά το fun για μένα είναι από την είσοδο USB, καθώς δοκίμασα υψηλής ανάλυσης κομμάτια, και το αποτέλεσμα ήταν ισάξια εντυπωσιακό. Τo Μetis DA είναι ένα φιλικό προς τον ακροατή και τη μουσική DAC με συμμετοχή στα δρώμενα και στην απόλαυση. Ψηφιακός ήχος; Τι είναι αυτό; 

ΥΠΕΡ 

- Σύνθεση κατασκευής 

- Επιλογή υλικών 

- Εύκολο και έξυπνο στη χρήση 

- Φυσικό και ανοιχτό στο ακρόαμα 

ΚΑΤΑ 

- Τιμή 

- Θα ήθελα μια οθόνη ενδείξεων 

ΣΧΟΛΙΟ 

Τροφοδοτήστε το με ψηφιακό σήμα από player ή από τον υπολογιστή σας και αφεθείτε στην απόλαυση. Ήχος φυσικός με χρυσαφένια ζεστασιά. 

TAYTOTHTA 

Goldmund Metis D/A 

TYΠΟΣ: USB DAC 

ΕΙΣΟΔΟΙ: 1xOμοαξονική (coaxial), 1xΨηφιακή (Τοslink), 1xUSB, 1xΥποδοχή ρεύματος IEC 

ΕΞΟΔΟΙ: 1xStereo set RCA 

ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: 300x300x60 χλστ. 

ΒΑΡΟΣ: 3,5 κιλά 

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ: Exclusive Audio 

ΕΠΑΦΗ: 210.8236.225