Μιλώντας δημοσιογραφικά, αυτή η δοκιμή ήταν για μένα μία από τις καλύτερες, αφού πρόκειται για ένα DAC που απευθύνεται στους περισσότερους, μια τεχνολογικά εξελιγμένη συσκευή κατασκευασμένη για audiophile καταστάσεις. Είναι της ιταλικής North Star Design και αποκαλείται Excelsio.

Ένας πολύ ελκυστικός μετατροπέας, με γεμάτες προδιαγραφές, που μπορεί να διαχειριστεί, τόσο το παλιό, καλό CD όσο και τις πιο πρόσφατες μορφές του ψηφιακού ήχου μέσα από υπολογιστή, όπως είναι η υψηλή ανάλυση και τα native DSD αρχεία. Σ’ αυτά θα πρέπει να προστεθούν η συνέχεια, η σημασία της κληρονομιάς και της καταγωγής του Excelsio, αφού είναι απόγονος μιας δυναστείας επιτυχημένων μοντέλων της North Star.

Τίποτα δεν έχει αφεθεί στην τύχη και εδώ. Τα προηγούμενα μοντέλα της εταιρείας, όπως το Model 192 DAC και το 192 CD transport, είναι πια σχεδόν κλασικά στο χώρο της υψηλής πιστότητας και εξακολουθούν να ηχούν ακόμη σε πολλά high end συστήματα.

Η Σειρά 192 της εταιρείας ήταν η τυχερή της, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η επιθυμία της για ακόμα καλύτερες υλοποιήσεις. Έτσι, την οδήγησε στη δημιουργία μιας νέας σειράς DAC – και να σκεφτεί κανείς ότι για δύο χρόνια δεν υπήρχαν νέα μοντέλα από τη North Star. Η νέα οικογένεια DAC σχηματίζεται από τρία μοντέλα: το μικρό Impulso, το Excelsio της δοκιμής και το μεγάλο Supreme. Η εταιρεία ετοιμάζει και ένα CD transport, που θα κυκλοφορήσει αργότερα.

Το Excelsio βρίσκεται πολύ κοντά στο Supreme, οι διαφορές τους είναι ελάχιστες. Οι δύο λέξεις που φέρει η συσκευή το χαρακτηρίζουν αυτομάτως: είναι το «Design», από το North Star Design, και το «Italy», από το Made in Italy. Αυτές οι λέξεις, που χρησιμοποιούνται καταχρηστικά από άλλους, εδώ δεν είναι απλές ετικέτες, αλλά έχουν τη σημασία τους, που περικλείει τις έννοιες της αισθητικής και της ηλεκτρονικής σχεδίασης.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Το Excelsio μια σχεδόν μινιμαλιστική συσκευή χαμηλού προφίλ και βάθους, που έχει στην πρόσοψη οριζόντιες γραμμές που φέρνουν λίγο σε… Jeff Rowland. Δεν υπάρχει τηλεχειριστήριο και οι επιλογείς είναι ελάχιστοι, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν παρέχονται όλες οι δυνατότητες. Στο κέντρο υπάρχουν δύο οθόνες με ένα «V» ανάμεσά τους.

Η μία οθόνη αναφέρει το όνομα της εισόδου που έχει επιλεγεί και η άλλη τη συχνότητα δειγματοληψίας του σήματος, και μάλιστα με μεγάλα γράμματα, ώστε να διαβάζονται από μακριά. Είναι πολύ χρήσιμο, ως απόδειξη, να ξέρουμε τι είδους σήμα παίζει κάθε φορά η συσκευή. Η ηλεκτρονική καρδιά του Excelsio είναι ο διάσημος μετατροπέας ES9018 Sabre της ESS, ένα τσίπσετ state-of-art, το οποίο εάν εφαρμοστεί σωστά από τους σχεδιαστές επιτυγχάνει κορυφαία δυναμική περιοχή, υψηλό λόγο S/N και εξαιρετικά χαμηλές παραμορφώσεις.

Στο τμήμα των συνδέσεων υπάρχουν αναλογικές έξοδοι, τόσο σε RCA όσο και σε balanced, οι ψηφιακές είσοδοι είναι S/PDIF, Toslink, AES/EBU, I2S και USB DAC. Αρκετές, πιστεύουμε, για να ικανοποιήσουν σχεδόν όλες οι ανάγκες μας με παλιές, σημερινές και μελλοντικές συσκευές. Από τις θύρες I2S και USB DAC, το Excelsio έρχεται σε επαφή με τα αρχεία ήχου. Από κανονικό PCM έως επιπέδου 384kHz/32bits και από native DSD bitstream 2,8 έως 5,6 Mbit/s.

Η συσκευή παρέχει επίσης στο χρήστη τη δυνατότητα να επιλέξει τη κλίση του ψηφιακού φίλτρου. Για τη δοκιμή ακολουθήσαμε το χρυσό κανόνα που λέει ότι για τα σήματα 44/16 το φίλτρο θα πρέπει να έχει μεγαλύτερη κλίση, ενώ για υψηλότερες συχνότητες δειγματοληψίας από εκείνη του CD το φίλτρο θα πρέπει να έχει ελάχιστη κλίση και τη φάση στο ελάχιστο. Όσον αφορά την εγκατάσταση, οι πρώτες νότες μουσικής από τις εισόδους S/PDIF, Toslink ή I2S είναι εύκολο να ακουστούν: απλά συνδέστε το καλώδιο και επιλέξτε την αντίστοιχη πηγή.

Όταν όμως πρόκειται να ακούσουμε από υπολογιστή μέσω USB, τότε θα πρέπει να ασχοληθούμε μερικά λεπτά περισσότερο. Το εγχειρίδιο χρήσης είναι καλογραμμένο και θα μας καθοδηγήσει μέχρι το τέλος, αλλά τίποτα δε λειτουργεί με διακόπτες και επιλογείς, θα χρειαστεί να εγκαταστήσουμε λογισμικό ώστε να προχωρήσουμε στις απαραίτητες ρυθμίσεις με το Excelsio (KS , ASIO , WASAPI , DSD , κ.λπ.). Θα σας γεννηθεί, ωστόσο, η αυθόρμητη σκέψη για παιχνίδι με τα ψηφιακά φίλτρα και το πλήθος των επιλογών που έχουν τα διάφορα players (π.χ. JRiver). Αυτό άλλωστε είναι και το χόμπι μας: να ψάχνουμε, να δοκιμάζουμε και για να συγκρίνουμε τις διάφορες ηχητικές «γεύσεις».

Αφού εξοικειωθείτε με τον τρόπο της λειτουργίας και προετοιμαστείτε για ακρόαση, το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνετε είναι να αποφασίσετε τι και πώς θα ακούσετε. Αν και το Excelsio είναι ικανό για high resolution αλλά και για CD, αυτό που ενδιαφέρει είναι πώς συμπεριφέρεται στα 192kHz αλλά και σε ακροάσεις DSD.

ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ
Εδώ, οι μεγάλοι αριθμοί συχνότητας δειγματοληψίας, ακόμα και χωρίς γνώση της επιστήμης του ψηφιακού ήχου, σημαίνουν πολλά πράγματα. Όσο υψηλότερη συχνότητα δειγματοληψίας τόσο το καλύτερο. Έτσι, καλωσορίζουμε στο PCM στα 384kHz και στο DSD στα 5,6 Mbit/s, αλλά θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε και το μέγεθός τους. Ένα άλμπουμ διάρκειας 60 λεπτών σε native DSD (αρχείο .dff στα 128x) έχει μέγεθος περίπου 5GB – φανταστείτε πόσο χρόνο θέλετε για να το κατεβάστε ή να το αντιγράψετε. Τέλος πάντων, η επόμενη γενιά DAC ίσως να καταπιαστεί με το θέμα της ταχύτητας και της διαχείρισης βαρέων αρχείων. Οι δοκιμές άρχισαν με το άλμπουμ Mirage των Fleetwood Mac σε FLAC 192/24.

Είναι μια εξαιρετική ηχογράφηση, που αναδεικνύει τα δυναμικά, τη φυσικότητα και το χαρακτήρα μιας συσκευής. Στο Excelsio ο ήχος ήταν πολύ «προσεκτικός», με θαυμάσια μεταβατική ταχύτητα, με ανάλυση στο επίπεδο του ήχου και με εντυπωσιακές χροιές. Ακόμα και σε υψηλές στάθμες, αφού το Excelio λειτουργεί και ως προενισχυτής, διατηρήθηκαν η ισορροπία, ο πλούτος των αρμονικών αλλά και χαμηλά οι παραμορφώσεις. Σε άλλα κομμάτια του άλμπουμ, όπως το Only Over You, βγήκαν στοιχεία, όπως αυτά της διαφάνειας και της λεπτομέρειας. Στη συνέχεια, περάσαμε σε ακροάσεις native DSD, από τη γνωστή νορβηγική 2L, και την Acoustic Sounds (superhirez.com), που παράγoυν ηχογραφήσεις κορυφαίας απόδοσης.

Η πρόσφατη παραγωγή της 2L, Come Away, Death, είναι μια άσκηση ηχογράφησης που θα κατακλύσει τον ακροατή με τα μεγάλα της ορχηστρικά της. Αν και έχει lay back στερεοφωνική εικόνα, σ’ αυτή την ηχογράφηση η φωνή ανεβαίνει σε υψηλές κλίμακες και έρχεται σε αντίθεση με το σταθερό και αδιάλλακτο πιάνο. Μια ουδετερότητα που μετατοπίζεται σε ένα σαφές και γεμάτο από μικροαντιθέσεις ηχόχρωμα, έχει δηλαδή τον ήχο του Sabre. Άριστος και ρεαλιστικός, ειδικά στο πιάνο, εξαιρετική ακρίβεια στις χαμηλές οκτάβες του κλαβιέ, αξιοσημείωτη έκταση στα άκρα και εστίαση. Επίσης, από τον κατάλογο της 2L, ακούσαμε το τετράλεπτο Blågutten, ένα FLAC αρχείο ανάλυσης 352kHz/24bits, μία ακρόαση από ένα jazz κουαρτέτο.

Το άλμπουμ είναι το Quiet Winter Night, με άριστη ποιότητα εγγραφής. Η ήσυχη ατμόσφαιρα αυτής της εγγραφής είναι η επιβεβαίωση ότι το Excelsio έχει την ικανότητα να απελευθερώσει ήχους και αρμονικές σα να στρώνει χαλί για να κυλήσει ένα μαύρο μαργαριτάρι επάνω του.

Η ανάλυση 384kHz/32bits σε PCM και συμβατότητα με native DSD εξασφαλίζει διαχρονικότητα στη συσκευή. Ένας εξαιρετικός μετατροπέας, που δεν έχει μεγάλο ανταγωνισμό στην τιμή του, παρά μόνο από εταιρείες όπως dCS, Playback Design και MSB Tech.

ΥΠΕΡ
DSD
Sabre DAC
Δυνατό τροφοδοτικό
Ήχος

ΚΑΤΑ
Δεν έχει τηλεχειριστήριο
Υπάρχει το μοντέλο Supremo

ΣΧΟΛΙΟ
Σχεδιασμένο στην Ιταλία, το Excelsio είναι ο απόγονος μιας καλής γενιάς ψηφιακών της North Star. Ένας μετατροπέας που ξέρει πώς παίζουν όλα τα νέα φορμάτ ήχου αλλά και το CD.
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

ΕΙΔΟΣ: Μετατροπέας DAC (348 kHz/32bits, DSD 2,8-5,6 Mbit/s)
ΕΙΣΟΔΟΙ ΨΗΦΙΑΚΕΣ: 2xS/PDIF, 2xToslink, 1xAES/EBU, 1xUSB 2.0, 1xI2S RJ45
ΕΞΟΔΟΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΕΣ: 1xZεύγος RCA, 1xΖεύγος XLR
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ: (ΠxBxY) 435x170x70 χλστ.
ΒΑΡΟΣ: 5 κ.

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ: Ακουστική Κρήτης
ΕΠΑΦΗ: 282.1097.508
ΤΙΜΗ: 2.140€ (ασημί), 2.190€ (μαύρο)